Michał Kuszyk

Mediator z listy Ministra Pracy w sporach zbiorowych, psycholog

Urodził się 1 lipca 1943 r. w Wojutyczach koło Sambora w województwie lwowskim. W 1945 r. rodzina razem z dwuletnim Michałem przyjechała pierwszym transportem „repatriantów” do Sobótki koło Wrocławia.

Dwa miesiące wcześniej jego ojciec został wywieziony do łagru w Workucie. Po uwolnieniu z Workuty w 1953 r. nigdy nie uzyskał od władz radzieckich zgody na wyjazd do Polski i połączenie się z rodziną. Zmarł w 1979 r. w Chodorowie. Matka Michała nie wyszła ponownie za mąż, poświęciła całe życie wychowaniu syna.

Podczas nauki we wrocławskim liceum nr 9 mieszkał w internacie prowadzonym przez Jezuitów, którzy wywarli na niego wielki wpływ. 77-letni obecnie Michał Kuszyk do dziś pamięta ich przekaz, który stał się jego osobistym imperatywem: „Masz prawo wątpić we wszystkich sprawach i uparcie dochodzić swoich racji, pod jednym tylko warunkiem: szacunku dla oponenta”. Już wtedy nie dawało mu spokoju pytanie, dlaczego normalni ludzie, zachowują się anormalnie i podejmują amoralne decyzje. To dlatego w 28. roku życia, po przerwanych studiach polonistycznych i pracy zawodowej, zdecydował się na stacjonarne studia psychologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim.

Praca magisterska oparta na badaniach, które Kuszyk przeprowadził w Strzeblowskich Kopalniach Surowców Mineralnych w Sobótce na temat wiedzy robotników, ich relacji oraz wpływu systemu zarządzania na ich postawy, szczególnie na zachowania obronne i innowacyjne, miała poważny wpływ na jego dalszą aktywność zawodową. W latach siedemdziesiątych uzyskanie zgody na przeprowadzenie badań robotników wymagało niezłej gimnastyki negocjacyjnej. Marzeniem Michała Kuszyka stała się praca w dużym organizmie gospodarczym. Stało się to możliwe po przeprowadzce do Legnicy wraz z żoną Ewą, poznaną w czasie studiów psychologicznych, rodowitą legniczanką.

Po rocznej pracy psychologa w Domu Pomocy Społecznej w Legnickim Polu Michał Kuszyk w 1978 r. otrzymał propozycję pracy na stanowisku kierownika fili Pracowni Psychologicznej Centrum Kształcenia Kadr przy Hucie Miedzi w Legnicy, jednej z komórek Biura Zarządu KGHM. Po dwóch latach pracy, z uwagi na wprowadzane innowacje w zakresie badań przydatności zawodowej pracowników i szereg propozycji dotyczących tworzenia własnego zaplecza, rezerwy kadry kierowniczej, ówczesny Dyrektor Generalny KGHM Janusz Maciejewicz zaproponował mu stanowisko Głównego Psychologa, wdrożenie autorskiego programu badań i tworzenie zaplecza kadrowego. Opracował uniwersalny model niezbędnych kompetencji menadżera do sprawnego zarządzania. Kuszyk przeprowadzał również konkursy na stanowiska dyrektorów licznych firm z kapitałem KGHM.

W ramach konkursów na stanowiska kierownicze prowadził badania grup menadżerów w przedsiębiorstwach i instytucjach przemysłowych, administracyjnych, samorządowych; jednostek skarbu państwa i firm prywatnych w Polsce. Opracował sylwetkę psychologiczną stanowiska inspektora pracy na potrzeby Głównej Inspekcji Pracy i wdrożył metodykę badań.

Od 1980 do 1990 r. pełnił obowiązki Przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółdzielni Lekarskiej „VITA” Legnica-Lubin-Głogów i Kierownika Pracowni Badań Psychologicznych.

Reforma Leszka Balcerowicza rozpoczęta 1 stycznia 1990 r. otwierała możliwości prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W 1990 r. Kuszyk zrezygnował z pracy w KGHM i Spółdzielni „VITA” i razem z żoną, otworzył pierwszy prywatny Ośrodek Badań Psychologiczno Lekarskich Kuszyk, przekształcony w 2005 r. w spółkę jawną i działający do 2015 r.

Równocześnie, od 1990 r. Michał Kuszyk zaangażował się w tworzenie Konfederacji Pracodawców Polskich. W 1991 r. przyjął propozycję pierwszego solidarnościowego Wojewody Legnickiego Andrzeja Glapińskiego, by objąć funkcję doradcy i kierownika psychologicznej poradni zawodowej. Przeprowadził szereg szkoleń dla kadry Urzędu Wojewódzkiego dotyczących patologii władzy, relacji interpersonalnych i zarządzania, oraz przeprowadził wiele konkursów na stanowiska kierownicze.

W latach 1993–1997 uczestniczył w szkoleniach Międzynarodowej Organizacji Pracy i Ministerstwach Pracy we Włoszech, Francji, Holandii, Danii, Szwecji, Hiszpanii, Luksemburgu, Niemczech i Szwajcarii. W 1997 r. ukończył w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie studia podyplomowe z zakresu mediacji i negocjacji.

W latach 1994–2006 pełnił naprzemiennie funkcje członka i wiceprzewodniczącego Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP. W latach 2007–2015 był członkiem Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. W latach 1997–1999 pełnił obowiązki Wiceprezydenta Pracodawców Polskich, a od lipca 1999 do końca 2002 r. Wiceprezydenta Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”.

Z jego inspiracji Stanisław Siewierski, ówczesny prezes KGHM Polska Miedź SA, powołał w 1996 r. Związek Pracodawców „Polska Miedź”, który szybko uzyskał ważne miejsce w strukturach ruchu pracodawców w Polsce i Europie. Restrukturyzacja KGHM w warunkach rynkowych wymagała wiedzy w zarządzaniu zmianami,  w związku z czym doświadczenia Kuszyka zostały w znacznym stopniu zagospodarowane przez zarząd kombinatu. Związek PPM podjął szereg innowacyjnych działań na rzecz branży wydobywczej, m.in. uzyskał bezkosztowe pełne członkostwo w strukturach Euromines – organizacji reprezentującej interesy przemysłu wydobywczego w Europie. Był pomysłodawcą utworzenia w 2006 r. Forum Przemysłu Wydobywczego, które przy wsparciu ekspertów KGHM jednoczyło interesy najważniejszych kopalni w Polsce, a w 2014 r. z inicjatywy Kuszyka powołano pierwsze w Polsce Porozumienie Pracodawców Dolnego Śląska.

Od 1996 r. przeprowadzał uwieńczone podpisaniem porozumienia mediacje w największych przedsiębiorstwach z kapitałem polskim i zagranicznym, m.in: Poczta Polska, Telekomunikacja, Saint Gabin, KGHM, PGE, Kompania Węglowa, JSW w Jastrzębiu, Budryk, Huta Aluminium, General Motors, Toyota. Michał Kuszyk należy do najskuteczniejszych mediatorów w Polsce.

Został uhonorowany licznymi odznaczeniami państwowymi, na przykład Krzyżem Kawalerskim oraz Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, przyznano mu tytuł Generalnego Honorowego Dyrektora Górniczego, a także otrzymał Nagrodę Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej OPTIMUS oraz wiele resortowych i samorządowych odznaczeń. Wszystkie odznaczenia i tytuły zostały nadane za działalność na rzecz ochrony zdrowia i życia ludzkiego w pracy, wspierania rozwiązań prawnych uwalniających aktywność gospodarczą oraz integrację pracodawców branży wydobywczej i przetwórczej na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Po każdym sukcesie, ze szczególną satysfakcją podkreśla, że jest legniczaninem, trochę z lwowskiego, trochę z Wrocławia i trochę z Sobótki, i że właśnie taka jest jego kompletna tożsamość. Nieustanne, aktywne łączenie nauki z praktyką uważa za lek przedłużający młodość.